قفل ذرات آلاینده بر گلوی کرج/ آلودگی مرگ‌آور برای جنین‌ها/ چرا شهر تعطیل نمی‌شود؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، این روزها کلان‌شهر کرج چهره‌ای دارد که بیش از همیشه غبارآلود و گرفته است؛ صبح‌هایی که با مه‌دود شروع می‌شود و شب‌هایی که با سرفه، سوزش چشم و سنگینی هوا به پایان می‌رسد. برای بسیاری از شهروندان، هشدارهای «هوای ناسالم برای گروه‌های حساس» به پیام‌هایی عادی تبدیل شده است؛ پیام‌هایی که تقریباً هر روز بر صفحه تلفن همراهشان ظاهر می‌شود و گویی به بخشی از زندگی روزمره آنان بدل شده است.

اما در میان تمام گروه‌هایی که از این آلودگی آسیب می‌بینند، یک گروه آسیب‌پذیرتر از همه است؛ مادران باردار و جنین‌هایی که در فضایی رشد می‌کنند که کوچک‌ترین تغییرات محیطی می‌تواند بر سلامتشان اثر بگذارد. کرج سال‌هاست با پدیده آلودگی هوا درگیر است. ترکیب ترافیک سنگین، تردد خودروهای فرسوده، فعالیت کارخانه‌های اطراف، ساخت‌وسازهای گسترده و قرارگیری شهر در میان رشته‌کوه‌ها باعث شده آلودگی روزهای سرد سال به‌طور محسوسی افزایش یابد.

کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند بیشترین سهم در وخامت کیفیت هوا مربوط به افزایش ذرات معلق است؛ ذراتی که به‌قدری ریز هستند که از سدهای طبیعی بدن عبور می‌کنند و به جریان خون می‌رسند. زمانی که این ذرات در هوا زیاد می‌شوند، حلقه بحران برای مادران باردار تنگ‌تر می‌شود. پزشکان معتقدند این ذرات می‌توانند التهاب سیستمیک در بدن مادر ایجاد کرده، بر اکسیژن‌رسانی اثر گذاشته و حتی از سد جفت عبور کنند و بر رشد جنین اثر بگذارند.

افزایش خطر زایمان زودرس و کاهش رشد جنین

تحقیقات نشان داده قرارگیری طولانی‌مدت مادران باردار در محیط‌های آلوده احتمال زایمان زودرس، کاهش رشد جنین، پایین بودن وزن نوزاد هنگام تولد و تشدید بیماری‌های تنفسی مادر را افزایش می‌دهد. مونا اسمی، متخصص زنان و زایمان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز توضیح می‌دهد که قرار گرفتن مادر در معرض هوای آلوده، به‌ویژه در سه‌ماهه اول و سوم بارداری، می‌تواند باعث افزایش استرس اکسیداتیو در بدن و تحریک التهاب شود.

او تأکید می‌کند که این فرایندها در نهایت بر خون‌رسانی به جفت اثر می‌گذارد و می‌تواند رشد جنین را مختل کند؛ موضوعی که خود را به شکل کاهش وزن هنگام تولد یا محدودیت رشد داخل رحمی نشان می‌دهد. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز همچنین هشدار می‌دهد که آلودگی هوا برای مادرانی که سابقه بیماری تنفسی دارند می‌تواند خطرناک‌تر باشد و این افراد باید حتی بیشتر از سایرین مراقبت کنند.

اسمی ضمن توصیه به این گروه مبنی بر اینکه در روزهایی که شاخص آلودگی بالاست، از حضور غیرضروری در محیط‌های بیرونی خودداری کنند. او می‌گوید: قرار گرفتن در معرض هوای آلوده می‌تواند برای مادر و جنین پیامدهای قابل توجهی داشته باشد که مراقبت‌های ساده می‌تواند نقش مهمی در کاهش این خطرات ایفا کند. توجه به این توصیه‌ها برای مادرانی که در دوران بارداری هستند ضرورت بیشتری پیدا می‌کند و باید به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد.

توصیه‌های حیاتی برای زنان باردار

توصیه‌های این متخصص زنان و زایمان به مادران باردار در روزهای آلوده شامل پرهیز از خروج غیرضروری و ماندن در محیط‌های بسته با تهویه مناسب است. همچنین، استفاده از ماسک‌های استاندارد N95 و FFP2 در صورت نیاز به خروج از منزل، مصرف بیشتر مایعات برای جلوگیری از غلظت خون و کمک به دفع آلاینده‌ها و افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه سرشار از آنتی‌اکسیدان همچون پرتقال، کیوی، هویج و سبزیجات برگ‌سبز نیز ضروری دانسته شده است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز توصیه می‌کند که مادران باردار از فعالیت‌های سنگین که باعث افزایش تنفس و ورود بیشتر آلاینده‌ها به بدن می‌شود خودداری کنند و می افزاید: توجه به علائم هشداردهنده‌ای مانند تنگی‌نفس، سردرد شدید یا کاهش حرکات جنین نیز از نکات مهمی است که نباید نادیده گرفته شود. بروز هر یک از این علائم باید منجر به مراجعه فوری به پزشک شود تا از بروز خطرات احتمالی پیشگیری شود.

در سطح شهر، صدای این نگرانی را به‌راحتی می‌توان شنید. مریم، مادر بارداری که در گلشهر زندگی می‌کند، می‌گوید هر بار که مجبور است برای رفت‌وآمد از خانه بیرون بزند، دچار سردرد و سرفه می‌شود و پزشکش بارها تأکید کرده که تا حد امکان از محیط بیرون دور بماند. نگین، مادر باردار دیگری که ساکن مهرشهر است، می‌گوید با وجود استفاده از ماسک‌های استاندارد N95 هم احساس می‌کند نفس‌کشیدنش سخت شده و ناچار است بیشتر وقتش را در منزل بگذراند.

راهکار چیست؟

این روایت‌ها مشابه زندگی بسیاری از مادران باردار کرجی است؛ مادرانی که در کنار دغدغه‌های طبیعی دوران بارداری، حالا باید با بحران آلودگی هوا نیز دست‌وپنجه نرم کنند. با وجود این شرایط، این پرسش مطرح می‌شود که چرا کرج از بسیاری کلان‌شهرهای دیگر آسیب‌پذیرتر است؟ عواملی از جمله موقعیت جغرافیایی شهر و قرارگیری آن در میان کوه‌ها، رفت و آمد سنگین روزانه خودروها و فعالیت صنایع متعدد در اطراف شهر در این موضوع دخیل هستند.

با وجود این وضعیت، تنها راه‌حل، ترس و انفعال نیست. کارشناسان مجموعه‌ای از راهکارها را پیشنهاد می‌کنند؛ از توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک، کنترل خروجی کارخانه‌ها و افزایش فضای سبز گرفته تا محدودکردن تردد خودروهای فرسوده و تعطیلی هدفمند فعالیت‌ها در روزهای بحرانی. پزشکان نیز توصیه می‌کنند مادران باردار در روزهای آلوده کمتر از منزل خارج شوند، از ماسک‌های تاییدشده استفاده کنند و دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی را به‌کار بگیرند.

آلودگی هوای کرج بحرانی است که فقط به چشم سوزش و سرفه خلاصه نمی‌شود، بلکه آینده را نشانه گرفته و سلامت کودکانی را تهدید می‌کند که هنوز قدم به دنیا نگذاشته‌اند. پیام مشترک هشدارهای متخصصان، روایت‌های مادران و داده‌های محیط‌زیستی این است که آلودگی هوا معضلی قابل‌تأمل و نیازمند مدیریت جدی است. شاید امکان حذف کامل آلودگی در کوتاه‌مدت وجود نداشته باشد، اما با آگاهی، سیاست‌گذاری درست و مراقبت‌های فردی می‌توان از تأثیرات آن بر آسیب‌پذیرترین گروه‌ها کاست و امید داشت که روزهای پاک بیشتری در انتظار شهر باشد.

انتهای پیام/.